Allesbehalve feestbeestjes

Een ‘kleine’ 725 jaar bestaat het Hoogheemraadschap Delfland. Al die eeuwen is hun core business onveranderd: watermanagement en het in stand houden van het archief. En om dat laatste klopte het Hoogheemraadschap onlangs bij Abbink UTS aan. In het archief, waar belangrijke documenten en kaarten worden bewaard, huisden namelijk sinds enige tijd ook wat beestjes. En dan niet van die gezellige feestbeestjes, maar van die vervelende zilvervisjes die papier als smakelijk hapje beschouwen…

Het is de schrik van iedere archiefbeheerder: zilvervisjes. Als hongerige pubers in de groei knagen ze meters papier weg. En door de eitjes die ze lustig verspreiden, wordt het aantal papiervreters almaar groter en groter. Lichte paniek dus toen in het Hoogheemraadschap Delfland een zilvervisje op heterdaad werd betrapt. Want de unieke kaarten en documenten die hier worden bewaard, zijn van onschatbare waarde en stuk voor stuk onvervangbaar.

Dichtstbevolkt van Nederland

“Delfland is het dichtstbevolkte gebied van Nederland, dus elk stukje land en dijk moet gekoesterd worden,” vertelt Karel van Vugt van het Hoogheemraadschap Delfland. “Een overstroming in dit gebied zou tenslotte een immense catastrofe zijn. Denk aan al die mensen die hier wonen en al die bedrijven die hier gevestigd zijn… Je begrijpt: dit Hoogheemraadschap heeft een enorm belangrijke verantwoordelijkheid.”

Er staat een koe op de dijk

Als Karel ‘zijn’ archief laat zien, is zijn enthousiasme aanstekelijk. “Heel veel mensen die hun familiegeschiedenis uitpluizen komen bij ons terecht,” legt Karel uit. “Het Hoogheemraadschap hield toezicht op land waar dijken stonden. En vanaf de 14e eeuw moest er al belasting worden afgedragen. Je kunt dus vanaf die tijd zien hoeveel en welk land de landeigenaren bezaten. Als je benieuwd bent welk bezit je bet-, over-, over-, overgrootouders hadden, is dat vermoedelijk hier terug te vinden. Of dat je voorouder een bekeuring heeft gehad omdat hij een koe op de dijk had staan. Het Hoogheemraadschap is een rechtsprekende instantie, dus alles wat ooit in die trant is vastgelegd, is hier terug te vinden.”

Feestmaal

Dat zijn prachtige archief door die rottige zilvervisjes als feestmaal werd beschouwd, liet Karel dus niet over zijn kant gaan. Gelukkig wist hij dat Abbink UTS korte metten met ongewenste archiefbeestjes maakt. Geen zilver- of papiervisje ziet de bedrijfsverhuizer over het hoofd. De aanpak is doeltreffend en simpel. Eerst wordt er bekeken welk deel van het archief ongewenst bewoond wordt. Daarna wordt dat deel ingepakt en tijdelijk verhuisd richting de grote koeling. Om vervolgens na drie weken diepvriezen het hele archief weer lekker fris en beestjesvrij terug te krijgen.

De diepvriesmethode

Elke vierkante centimeter van de totaal 1,4 kilometer aan archief van het Hoogheemraadschap werd volgens de diepvriesmethode behandeld. Zo werden duizenden eeuwenoude kaarten, vergunningen, grondbewijzen en bekeuringen weer helemaal fris op de nieuwe locatie afgeleverd. En kan iedereen die de handel en wandel van zijn verre voorouders wil nagaan weer ongeschonden percelen en aktes inzien.

Opvallende zaken:

• 1,4 km aan ‘besmet’ archief
• stukken na 1990 worden digitaal bewaard
• unieke geïllustreerde kaarten van percelen
• oudste document dateert van 1319